Voor de tweede week op rij is een recordaantal Friezen positief getest op COVID-19. De afgelopen zeven dagen raakten 3558 personen besmet, tegen 1943 een week eerder.
Met een stijging van ruim 80 procent is het de grootste stijging in een week sinds de versoepelingen van 25 september. Het tal coronapatiënten in de ziekenhuizen verdubbelde in zeven dagen. Nieuwe coronamaatregelen zijn hard nodig.
Het hoge aantal besmettingen zorgt voor overbelasting in de zorg. In de Friese ziekenhuizen liggen tweemaal zoveel coronapatiënten als vorige week. Het gaat om 60 personen, onder wie 9 op de IC.
Ook de werkdruk in verpleeg- en verzorgingshuizen is groot. Maatregelen zoals aangekondigd door het kabinet, zijn hard nodig. Wat die maatregelen ook behelzen, GGD Fryslân roept iedereen op zich in elk geval (weer) te houden aan de basismaatregelen: Afstand houden, handenwassen en het laten testen bij klachten.
De maatregelen zijn vooral nodig om niet-gevaccineerden te beschermen tegen ziekenhuisopname. Zij maken daarop bijna twintig maal zo veel kans als gevaccineerden. Dat in Noardeast-Fryslân het tal besmettingen al langere tijd hoog is en de vaccinatiegraad lager dan gemiddeld, is af te leiden uit de ziekenhuisopnames. De afgelopen weken zijn driemaal zoveel opnames geregistreerd als gemiddeld in Fryslân. Het ging in de meetperiode om vijftien patiënten.
Bron- en contactonderzoek
De hoge besmettingsgraad heeft ook gevolgen voor het bron- en contactonderzoek. Alle GGD’en voeren dit nu in beperkte vorm uit. Door de hoge aantallen worden alleen positief geteste personen gebeld, in combinatie met een mail met instructies en adviezen. De GGD licht nauwe contacten niet meer in en kan clusters ook niet in kaart brengen. Het zicht op het virus is hierdoor beperkt, wat betekent dat veel verantwoordelijkheid bij besmette personen zelf komt te liggen. GGD Fryslân verzoekt hen deze verantwoordelijkheid te nemen door in isolatie te gaan en zelf contacten te waarschuwen.
Naar verhouding testten minder ouderen positief (vanaf 50 jaar). Maar de cijfers stijgen wel flink. Er raakten 419 zeventigplussers besmet, tegen 266 vorige week. Het aantal positieve tests bij zestigers steeg van 202 naar 309 in een week. In alle leeftijdsgroepen steeg het aantal besmettingen. Kinderen van vier tot twaalf jaar vormen nu de grootste groep.
Drukte bij testen
Doordat naast corona momenteel griep en verkoudheid veel voorkomen is het druk in de teststraten van GGD Fryslân. De afgelopen week zijn bij Friezen 18.972 testen afgenomen, het hoogste aantal sinds de coronacrisis. Het maken van een afspraak en de testuitslag kunnen daardoor langer duren. De GGD drukt mensen met klachten op het hart in de tussentijd (al of niet na een positieve zelftest) voor de zekerheid al in isolatie te gaan.
Vraag naar vaccinaties
De vraag naar vaccinaties is toegenomen sinds vorige week dinsdag nieuwe maatregelen zijn aangekondigd. Deze week besloten 4300 Friezen een prik te halen, tegen 3682 de week ervoor. Er zijn door de GGD nu 736.090 vaccins gegeven aan de 570.000 Friezen van boven de 12 jaar. Er zijn 3067 derde prikken gezet bij Friezen met een slecht afweersysteem.
Misverstanden over vaccinatie
GGD Fryslân blijft zoeken naar mensen die niet gevaccineerd zijn en dit mogelijk toch willen. Een onderzoek van Lifelines onder noorderlingen toont aan dat er nog voldoende kansen liggen. Onder een zesde deel van de niet-gevaccineerden bleken misverstanden te bestaan. Een deel daarvan gaf aan nog te wachten op een uitnodiging (terwijl prikken ook kan zonder afspraak). De anderen wisten niet dat de vaccinatie gratis is. Aan het onderzoek deden 23.000 mensen uit Noord-Nederland mee.
Boosterprik
Ouderen op de Friese Waddeneilanden kunnen vanaf 29 november een boosterprik krijgen. Deze prik is bedoeld om de in de tijd licht afnemende werking van het vaccin een oppepper te geven. Op Ameland (29 november) en Terschelling (1 en 2 december) komen inwoners van 75 jaar en ouder hiervoor in aanmerking. Op Schiermonnikoog en Vlieland krijgen alle zestigplussers de uitnodiging.
In de rest van het land komen eerst alleen tachtigplussers aan de beurt. Vanaf 18 november stuurt het RIVM hiervoor de eerste uitnodigingen. De landelijke planning is nu dat vanaf januari de leeftijdsgroep zestig tot tachtig jaar aan de beurt is.
Pop-up locaties
Daarnaast opent GGD Fryslân tijdelijke locaties. Het vaccineren in buurt- en dorpshuizen (pop-up locaties) gebeurt de komende week op tien plekken, waaronder in drie apotheken in Sneek: Vaccinatielocaties (ggdfryslan.nl)
Afspraakloos prikken kan ook op alle andere locaties en in de vaccinatiebus. Vanwege de aankomende winter rijdt de bus maandag 15 november voor het laatst. De bus staat dan in Dokkum. Sinds 1 juni zijn meer dan 5000 vaccinaties in de bus gezet.
Testlocatie Leeuwarden verhuist
De testlocatie van GGD Fryslân verhuist binnen Leeuwarden van het WTC naar de voormalige Formido aan de Elzenstraat. Vanaf vrijdag 19 november staan hier de eerste testafspraken gepland. Vaccineren blijft voorlopig gehuisvest in het WTC Expo. Het was de bedoeling dat ook vaccineren zou verhuizen naar de Elzenstraat. Door de aankondiging van de boosterprik en de toenemende besmettingen is GGD Fryslân met het WTC Expo overeengekomen om in ieder geval tot en met 26 december te blijven vaccineren op de huidige locatie. Later verhuist mogelijk ook het vaccineren naar de Elzenstraat.
De cijfers
De afgelopen zeven dagen zijn 18.972 coronatesten afgenomen bij inwoners van Fryslân, tegen 12.254 vorige week. Het vindpercentage – welk deel van de getesten positief is – steeg van 18,6 naar 19,2 procent.
Dit is een teken dat er minder mensen naar de teststraten gaan dan zou moeten. In totaal zijn nu 604.398 tests door Friezen bij de GGD gedaan.
Het aantal besmettingen komt met de 3558 van deze week op 63.465. Vorige week waren er 1943 positieve tests. Er werden negentien ziekenhuisopnames gemeld bij GGD Fryslân, tegen vorige week negen. Er zijn twee overlijdens doorgegeven (vorige week drie).
Gemeenten
Volgens de RIVM-richtlijnen is de situatie in zestien van de achttien Friese gemeenten zeer ernstig. In tien gemeenten verdubbelde het aantal besmettingen. In Ooststellingwerf en Waadhoeke bleef de stijging beperkt. Schiermonnikoog telde voor de vijftiende week op rij nul positieve tests.
De gemeentelijke besmettingscijfers (tussen haakjes vorige week): Leeuwarden 546 (268), Súdwest-Fryslân 435 (144), Heerenveen 387 (186), Noardeast-Fryslân 351 (226), Smallingerland 322 (167), De Fryske Marren 271 (145), Tytsjerksteradiel 203 (133), Opsterland 202 (95), Weststellingwerf 195 (79), Dantumadiel 169 (94), Achtkarspelen 153 (100), Waadhoeke 127 (108), Harlingen 70 (29), Ooststellingwerf 67 (60), Terschelling 44 (21), Ameland 7 (11), Vlieland 9 (1) en Schiermonnikoog 0 (0).