Als het aan ons ligt is het elke dag sushi dag, maar vandaag, 18 juni, is het officieel Internationale Sushi Dag. Sinds 2009 vieren sushi liefhebbers op deze dag alles wat met sushi te maken heeft, en wordt er uiteraard veelvuldig sushi gemaakt en gegeten. De dag werd in het leven geroepen door sushi fanaat Chris DeMay die een sushi fan page maakte op Facebook die al gauw overspoeld werd door miljoenen andere sushi liefhebbers.
Je kunt natuurlijk naar een goed Japans restaurant gaan voor heerlijke sushi, maar je kunt ook zelf lekker gaan rollen in je eigen keuken. Sushi maken is namelijk veel makkelijker dan je denkt, het kost alleen wel veel tijd, en het wordt een bende in je keuken. Vandaag delen wij leuke weetjes over sushi en tips en recepten om zelf sushi te maken, mèt of zonder vis.
Sushi weetjes
Hoewel de meeste sushi restaurants in Nederland Japans zijn, is sushi oorspronkelijk niet Japans maar werd de eerste sushi gemaakt in het zuidoosten van Azië rond de Mekong regio. De rijst was in eerste instantie helemaal niet bedoeld om te eten, maar om de vis die erin verpakt werd langer vers te houden. De rijst was destijds gefermenteerd in melkzuur en stond bekend als funazushi. Later werd dit melkzuur vervangen door azijn en at men niet alleen de vis maar ook de rijst op. Wist je dat sushi dan ook azijnrijst of ‘zure smaak’ betekent? De Japanners verdienen hier wel credits, want zij waren degenen die de sushi recepten en ingrediënten perfectioneerden.
Hoewel iedereen met een sushi-kit zelf thuis aan de slag kan duurt het een behoorlijke tijd voor je jezelf een echte sushi chef, oftewel itamae san, mag noemen, namelijk minstens vijf jaar! Dan ben je natuurlijk ook een absolute sushi ster en maak je in een handomdraai de vijf verschillende types sushi; nigiri, maki, uramaki, sashimi en temaki. Waarschijnlijk zeggen sommige van deze sushi soorten je niks, want in Nederland zijn vooral de nigiri en maki sushi’s populair. Maar genoeg geschiedenis, tijd om zelf aan de slag te gaan!
Wat heb je nodig:
Wat je precies nodig hebt om sushi te maken hangt er een beetje vanaf welke soort sushi je wilt gaan bereiden, maar in de basis is dit wat je nodig hebt voor de meeste sushi recepten. Wij richten ons hier op de maki sushi omdat deze het makkelijkste te maken zijn voor beginners en omdat ze het populairste zijn bij de meeste Nederlanders;
Voor de rijst
- 500 gr sushirijst (ongeveer 150gr per persoon)
- 6 eetl rijstazijn
- 2 theelepels korrelig zout
- Snufje suiker
- 750 ml koud water
- 1 pak gedroogd zeewier (nori vellen)
- Ingrediënten naar keuze. Het leuke van sushi is dat je heel creatief kunt zijn met de ingrediënten. Alles wat jij lekker vindt kun je verwerken in je sushi recept. Denk aan vis, vlees, groente, fruit, omelet, kaas, etc. Om de klassieke maki’s te maken gebruik je meestal rond de 200gr zalm, 200gr tonijn, 1 avocado, 1 mango, 1 komkommer, 100 gr surimi sticks
- Geroosterde sesamzaadjes
- Wasabi pasta
- Sojasaus (Kikkoman of een ander merk)
- Ingelegde gember
Naast de ingrediënten heb je nog wat handige keukengereedschappen nodig om lekkere sushi te maken. Je kunt hiervoor natuurlijk een kant-en-klare sushi kit kopen in de supermarkt, maar anders moet er op je boodschappenlijstje staan: een zogenaamd sushimatje waarmee je gemakkelijk en zonder onhandig gedoe en geknoei de sushi kunt oprollen. Een rijstkoker of een pan, een bakje water (om je vingers nat te houden zodat de rijst er niet aan vast blijft plakken), een schone theedoek, een forse kom, een spatel, een sushi mes of ander vlijmscherp mes met een wat langer lemmet, vershoudfolie en natuurlijk authentieke Japanse eetstokjes.
Zo maak je het
Misschien wel het belangrijkste onderdeel van sushi is de rijst. Als je perfecte sushi rijst wilt maken verwijzen we je weer even door naar die opleiding tot sushi chef, want dat is best nog een uitdaging. Maar om lekkere sushi te kunnen maken is goede rijst ook prima. Dat doe je zo;
Stap 1: was de sushirijst
Wist je dat je rijst eigenlijk altijd moet wassen voor je het gaat koken? Dat doe je om het zetmeel ervan af te spoelen, wat er voor zorgt dat de rijst plakkerig wordt. Nou zou je denken dat dit bij sushirijst juist de bedoeling is, maar te plakkerig is ook niet goed. Het is daarom belangrijk om de sushirijst voor het koken eerst te wassen. Dat doe je met koud water, waarbij je ervoor zorgt dat de korrels steeds in beweging blijven. Je blijft de rijst afspoelen tot het water mooi helder is. Laat de rijst na het wassen 10 minuten uitlekken.
Stap 2: kook de rijst
Doe de rijst in de pan en voeg 750 ml water toe. Zorg ervoor dat de rijst in een egale laag over de bodem verdeeld is. Voor de lekkerste rijst laat je de rijst een kwartiertje weken voordat je het kookt. Doe het deksel op de pan, breng de sushirijst aan de kook en laat het 2 minuten koken. Zet vervolgens het vuur laag en laat de rijst nog ongeveer 15 minuten doorkoken op laag vuur met het deksel op de pan. Laat hierna de rijst nog 15 minuten met de deksel op de pan staan. Wikkel hiervoor een theedoek om de deksel zodat de condens niet op de rijst drupt.
Stap 3: de rijst afkoelen
Sushi eet je niet ijskoud of loeiheet. Voor goede sushi is de temperatuur van de rijst erg belangrijk. De sushirijst moet op kamertemperatuur zijn als je het gaat eten. Doe de rijst in een grote kom. De rijst kun je gelijkmatig afkoelen door te wapperen met bijvoorbeeld een krant, tijdschrift of als je helemaal in de sfeer bent een Aziatische waaier. Als de rijst goed is afgekoeld voeg je zelfgemaakte sushi-azijn toe die je maakt door de rijstazijn samen met de suiker en het zout te verwarmen en om te roeren tot de suiker en het zout is opgelost. Heb je geen zin om dit zelf te maken dan kun je ook kiezen voor sushi-azijn uit de toko of supermarkt. De sushi-azijn sprenkel je over het de rijst en je schept het voorzichtig om met de spatel.
Stap 4: de sushi rollen
Voordat je aan de slag gaat met je sushi matje is het een goed idee om alles vast klaar te leggen wat je nodig hebt voor de vulling van de maki’s. Dat kun je doen terwijl je de rijst kookt, uitlekt en afkoelt. Zoals gezegd kun je heel makkelijk sushi maken zonder dat daar dierenleed aan te pas komt. De klassieke maki’s zijn gevuld met tonijn, zalm, surimi, maar je kunt ook alleen kiezen voor komkommer, avocado en mango. Maar wees creatief en creëer je eigen smaken. Zorg ervoor dat je je ingrediënten in kleine blokjes of dunne reepjes snijdt en leg ze klaar. Leg vervolgens wat vershoudfolie op het sushimatje, gevolgd door een norivel. Maak je vingers nat in het bakje water en verspreid een dun laagje sushirijst over het norivel. Hier leg je de gewenste ingrediënten op. Nou komt het, je mag eindelijk gaan rollen! Houd er rekening mee dat de rijst tijdens het rollen en het serveren op kamertemperatuur moet blijven. Met behulp van het matje rol je het op. Hier kunnen we wel een handleiding voor schrijven, maar als je het een keer ziet snap je precies hoe het moet. Snijd de rol vervolgens in even grote maki’s. Zo maak je verschillende maki’s met diverse vullingen.
Lekker eten, met stokjes of je handen
De meeste mensen zijn geneigd om hun sushi volledig in sojasaus te laten zwemmen, waar ze ook nog een dikke klodder wasabi doorheen hebben geroerd. Hoewel iedereen natuurlijk lekker moet doen waar hij zin in heeft is dat in de Japanse keuken echt not done. Doe niet teveel sojasaus in een klein kommetje en gebruik het met mate, zodat je de pure smaken van de vis of groente echt goed kunt proeven. Op elke maki doe je een klein beetje wasabi. Geen idee wat je met de gember aan moet die je altijd bij de sushi krijgt? Het is bedoeld om je smaak te neutraliseren, zodat je volgende sushi hapje ook weer een ultieme smaakexplosie geeft. Het vergt misschien wat oefening om met de stokjes te eten, maar dat krijg je wel onder de knie. Lukt het echt niet dan is het volgens Japanse gebruiken helemaal niet erg om lekker met je handen te eten.
