De in Nijland en Lollum opgegroeide Geartsje Pols zit momenteel voor de stichting Stype in Tadzjikistan. Ze is actief in een internaat voor gehandicapte- en weeskinderen in Khirmanak, een piepklein dorp in de regio van Hissor.
Tadzjikistan is een land in Centraal-Azië, tot 1991 maakte het deel uit van de Sovjet-Unie. De werkloosheid is momenteel 20%. Veel Tadzjieken werken en leven onder slechte condities in het buitenland om toch het gezin te kunnen onderhouden. Dit komt ook omdat de lonen laag zijn.
Zo schrijft Geartsje in één van haar blogs over de reis:”Ook hebben we het een klein beetje over de verschillen gehad wat betreft Nederland vs Tazjikistan. Het is schrikbarend”.
Een Tadzjiek die geen opleiding heeft gehad verdient op een werkdag van 10 tot 12 uur 20 Somoni per dag omgerekend is dat €2,00 per dag. Een gemiddeld huishouden wat vaak uit 2 kamers bestaat kost 400 Somoni per maand, omgerekend €40,00 per maand.
Bijna alle Tadzjieken zijn arm, maar het allerarmst zijn wel de kinderen die de pech hebben dat ze zijn geboren met een handicap, of aan polio lijden. Vele ouders kunnen deze kinderen niet goed verzorgen en zo belanden ze in het internaat.
De stichting is al langere tijd actief in het land en heeft inmiddels veel bereikt en is bezig met wellicht de voorlopig laatste groepsreis.
Geartsje was al eerder in het land en ziet dat er vele ontwikkelingen in dit land geweest. ” Vergeleken met 2010 en 2011 is hier veel veranderd. Zo worden er in Dushanbe minder hoofddoeken gedragen dan Hissor, hier draagt iedere vrouw een hoofddoek. Ik zie ook duidelijk verschillen; wegen zonder gaten, toevallig zal ik vanmiddag nog een klein oud huisje gemaakt van mest, maar eigenlijk zie je dat niet meer. Het valt moeilijk te omschrijven, maar desondanks heerst er nog zeker veel armoede. Hoe meer wij richting het internaat reden hoe slechter de wegen werden, vele gaten. Harder dan 60 km/uur is daar niet verantwoord.”, aldus Geartsje.
Een douche zoals in Nederland kent met in Hissor niet. “Je staat in een bad en schept uit een emmer water en dat gooi je vervolgens over jezelf heen. Er is geen keuken, maar provisorisch kan er gekookt worden. Verder zit er geen toilet in huis, maar staat er 100 meter verderop een algemene toilet of beter gezegd gaten waar je boven moet hangen voor je behoefte. De mensen hier zullen niet beter weten, maar oh wat heb ik een moeite met het boven een gat te hangen. Moeilijk, moeilijk, moeilijk”
De eerste twintig dagen van de reis zit Geartsje alleen in het land, ze verblijft bij Anora en haar moeder in Hissor vlak bij het internaat. Anora spreekt Engels en helpt bij het tolken en het verdere proces. Ze richt zich deze periode vooral op de culturele verschillen tussen Tadzjikistan en Nederland.
Op 16 augustus komen de andere vrijwilligers aan en dan zal zich bij de groep aansluiten. Samen zullen ze de afwerking doen van het nieuwe washok waar Tadzjiekse werknemers momenteel nog druk mee bezig zijn. Dit washok is bedoeld voor o.a. het wassen van het beddengoed van de circa 300 gehandicapte- en weeskinderen van het internaat .
In Tadzjikistan hebben de circa 300 kinderen van het internaat 3 maanden vakantie. Vanaf september begint ook het onderwijs weer in het internaat. Alle kinderen zijn in de vakantie bij familie of naasten. Er zijn 6 ‘overgebleven’ kinderen waarvan 5 ondergebracht zijn bij de leraren tijdens de vakantie. 1 jongen bleef over en wat ik van de directrice begreep wilde hij graag in het internaat verblijven. Sommige leraren wonen rondom het internaat en hebben kinderen die hen bezoeken.
Geartsje:”Vanaf begin augustus komen alle leraren met kinderen terug van vakantie om alles weer op orde te krijgen, zo ook de ‘overgebleven’ kinderen plus hun eventuele eigen kinderen. Op 3 augustus zijn we naar het internaat geweest en hebben we getekend met de kinderen die op dat moment rondom het internaat waren. “Het was gezellig”.
Geartsje wordt momenteel in het ‘wijkje’ waar ze verblijft vriendelijk gegroet door de plaatselijke bevolking . “Op straat ben ik anders voor de mensen en word ik wel bekeken, maar desondanks zijn ze hier heel vriendelijk. Ik werd gisteren heel vriendelijk ontvangen door de directrice van het internaat. We hebben in haar kantoor koffie gedronken, brood gegeten en gesproken over de ontwikkelingen van het internaat ook vergeleken met mijn eerdere reizen in 2010 en 2011. Het lijkt mij een hele lieve directrice toe met een hart voor de kinderen”.
Het internaat is volgens Geartsje duidelijk onder handen genomen door de staat. Het is duidelijk veranderd vergeleken met de eerdere jaren 2010 en 2011. Geartsje:”Het ruikt ook een stuk frisser in het internaat tot je door de oude gangen loopt richting de keuken. Ik herkende direct diezelfde geur van 2010 en 2011. Het is wonderbaarlijk mooi geworden, zowel in als rondom het internaat! Het was bijzonder om te zien waar wij destijds aan hebben gewerkt en het er alsnog staat en in gebruik is. Waardevol”.
Mensen inspireren om daarbij hulp te bieden voor de juiste richting bij de ontwikkeling.
Geartsje koppelt haar opleiding aan deze reis. Het is een stage voor haar opleiding Social Work aan de NHL Hogeschool Leeuwarden, inmiddels net NHL/Steden.
Haar studieloopbaanbegeleider schreef, nadat de stage was goedgekeurd: “Ondernemend en grensverleggend! Studenten die het verschil maken”.
De reis naar Tadzjikistan moeten de vrijwilligers zelf bekostigen met verschillende sponsoracties, op eigen initiatief gehouden, lukte het Geartsje om dit voor elkaar te krijgen. Tijdens haar reis komen er af en toe nog donaties binnen. Er zijn mooie bedragen binnen gehaald door Geartsje haar sponsoracties. Zo heeft ze o.a. geld binnengehaald dmv de 11-stedenwandeltocht gelopen.
De aanslag op de groep fietsers heeft behoorlijk indruk gemaakt op Geartsje. Maar volgens haar hoeft zij zich geen zorgen te maken. De aanslag vond 100 kilometer verderop plaats.
Geartsje:”Er is veel meer beveiliging nu en je moet een extra visum aanvragen voor het gebied van het incident. Geartsje “Ik heb er natuurlijk ook met Anora over gesproken en ook aangegeven dat ik wel bang ben, maar Anora stelde mij enorm gerust. Ik ben veilig hier en daar zullen ze ook voor zorgen. Dat zijn natuurlijk hele lieve berichten! Natuurlijk blijf ik ten aller tijden alert.”
Geartsje verblijft de komende weken nog in Tadzjikistan. Haar reis kunt u volgen via haar Facebookpagina.
