Vrijdagmiddag werd het boek over Henricus Beekhuis gepresenteerd in de oude raadszaal van het Bolswarder stadhuis. Beekhuis was aan het begin van de 20e eeuw in Bolsward huisarts, activist, sportman en de grondlegger van de Rijwielelfstedentocht. De eerste edities werden overhandigd aan Sander de Rouwe en Stephan Rekker
Het boek is geschreven door Jan Sangers, oud rector van het Marnecollege en secretaris van Bolswards Historie. In zijn toespraak tijdens de presentatie van het boek zegt Sangers hierover:” Als jongen in mijn geboortestad Leeuwarden kende ik deze Bolswarder huisarts al. Dat heeft te maken met mijn grootmoeder, Jacoba Kupeerus, die in het begin van de twintigste eeuw als dienstmeisje bij de familie Beekhuis in Bolsward heeft gediend”.
Blijkbaar werd zij door de familie Beekhuis gewaardeerd, want toen zij in 1920 trouwde met Bolswarder Justus van der Feen kregen zij als huwelijkscadeau een klok en een buffetkast van Beekhuis. Die klok en buffetkast zijn nog steeds in het bezit van de familie en staan tegenwoordig in de huiskamer van de familie Sangers.
Sangers:”In 1981 verhuisden wij naar Bolsward. Daar ontdekte ik dat Beekhuis in Bolsward zeker niet was vergeten. Bij de jaarlijkse Rijwielelfstedentocht werd zijn naam regelmatig genoemd als de eerste voorzitter van de organisatie. Dat wist ik tot dat moment nog niet, maar het was voor mij de aanleiding om me nader in leven en werk van deze man te verdiepen”.
De nieuwsgierigheid naar Beekhuis was er en na zijn pensionering ging hij op zoek naar de antwoorden wat resulteerde in het boek dat vrijdag werd gepresenteerd. De lijfspreuk bij al het handelen van Beekhuis was een puntdicht van Jacob Cats:
’t Is nutter saack gesondt te blijven,
Dan sieckten constigh weg te drijven.
Dit gedichtje kwam Sangers regelmatig tegen in zijn publicaties in de pers.
Sangers:”Behalve als huisarts gedurende 37 jaar heeft deze man een groot stempel gedrukt op de ontwikkeling van de stad, waarbij hij opkwam voor de zwakkeren in de samenleving. Hij heeft acties gevoerd voor betere levens- en woonomstandigheden en is pleitbezorger geweest voor lichamelijke beweging, liefst in de buitenlucht. Zijn staat van dienst buiten de drukke huisartsenpraktijk omvat meer dan 25 functies in en om Bolsward”.
Zo is Beekhuis de stuwende kracht geweest achter de oprichting van de afdeling Bolsward van het Groene Kruis in 1904. Hij beperkte zich tot de functie van commissaris voor de materialen. Maar zijn invloed bij de vereniging was wel zeer groot. Vele acties om woon- en leefomstandigheden in Bolsward te verbeteren zijn door hem geïnitieerd.
Mede dankzij zijn nooit aflatende druk op het gemeentebestuur is in 1930 een prachtig Groene Kruis gebouw met badhuis verschenen aan de Gasthuissingel. Hij was financier en oprichter van een lighal voor tbc-lijders en later Initiatiefnemer voor het Fries Volkssanatorium, eerst in Joure, later in Appelscha, was als activist strijder tegen de verpestende stank van een vleesmeelfabriek aan het Stadsstreng in de 30’er jaren, waarvoor hij het gemeentebestuur heeft bestookt met petities en persoonlijke brieven aan burgemeester Praamsma.
Hij was oprichter en eerste voorzitter van de Rijwielelfstedentocht in 1912, waarin hij in datzelfde jaar en in 1913 ook zelf meefietste.
Hij was ook oprichter en voorzitter van de Zwemschool aan de Snekervaart bij Spreeuwenstein in 1923, en dat terwijl hij zelf niet kon zwemmen.
Hij was erevoorzitter en beschermheer van de gezamenlijke gymnastiekvereniging “Lycurgus-Wilhelmina. Daarbij trok hij zich van de bestaande zuilen in Bolsward niet veel aan, het ging hem om de mens en niet om godsdienst of afkomst.
Uit een krantenartikeltje bij de Elfstedentocht van 1913 blijkt wie dr Beekhuis werkelijk was.
Dokter Beekhuis, de volijverige voorzitter uit de beginperiode, vond het de normaalste zaak om als voorzitter tevens deelnemer aan de Elfstedentocht te zijn. Zijn patiënten hielden daar evenwel geen rekening mee. Op Pinkstermaandag 1913 werd dokter ’s morgens vlak voor de start bij één van zijn patiënten geroepen. “Een Elfstedentocht kan prachtig zijn, mijn patiënten zijn belangrijker”, sprak de dokter en legde zijn visite eerst af (een bevalling, js) alvorens hij aan de start verscheen.
Op de namiddag klopte men opnieuw aan bij huize Beekhuis. “Dokter fietst de Elfstedentocht, doch zodra hij thuiskomt zullen wij de boodschap doorgeven.”
Wel, dokter Beekhuis was nu eenmaal Dokter Beekhuis. Direct na aankomst ging hij naar huis, pakte zijn dokterstas en bezocht de patiënten, waardoor in de Doele zijn taak moest worden overgenomen door de vice-voorzitter.
Het boek is klaar en nu voor iedereen verkrijgbaar. Sangers:”Ik heb het niet geschreven met de bedoeling om een uitputtende biografie te maken, daarvoor had ik te weinig primaire bronnen. Ik wilde zijn werk belichten en een beeld geven van een kleine provinciestad in het begin van de 20e eeuw”.
Sangers heeft een jaar lang archieven en verslagen doorgeworsteld, in het begin nog niet met het idee om er een echt boek van te maken. Dat veranderde na zijn lezing voor de donateursavond van de Stichting Bolswards Historie. Het bestuur gaf toen aan dit manuscript wel als boek uit te willen geven. Sangers”: Daar ben ik de stichting zeer dankbaar voor.”
Daarnaast is Sangers ook zijn dochter Margreet de nodige dank verschuldigd zij las tijdens het schrijven kritisch mee en gaf haar vader nuttige adviezen.
Maar volgens Sangers is het pas echt een boek geworden dankzij de creativiteit van vormgever Johan Dijkstra. “Iedere keer als ik de nieuwe delen onder ogen kreeg die hij opgemaakt had, kreeg ik een wow-gevoel”: Aldus Sangers.
Mede dankzij de de financiële steun van de Bolswarder stichtingen en het Fonds Bolsward Dronrijp kon het boek definitief uitgegeven worden.
Het boek is bij het Boekhuis verkrijgbaar.
