Afgelopen weekend zijn twee kloeke uitgaven toegevoegd aan de reeks boeken, die de geschiedenis van Bolsward tot onderwerp hebben. De Hendrick Nannes- en Catrijn Epesstichting presenteerde zaterdag twee publicaties, die uitgebreid licht werpen op de rijke historie van de Armenzorg in de stad.
Het bestuur van de stichting heeft het 500-jarig bestaan aangegrepen om archiefonderzoek te laten doen naar de ontwikkeling die de Bolswarder Armenzorg in de loop der eeuwen doormaakte. Voor dit doel is de Leeuwarder historisch geograaf Meindert Schroor aangetrokken.
Hij dook de afgelopen anderhalf jaar in de stadsarchieven en vervaardigde een manuscript dat nu is verschenen onder de titel ‘Tot profiit ende netrefticheit der armen; vijf eeuwen armenzorg in Bolsward (1455)1511-2011‘.
Het kleurrijke, bijna 300 pagina’s tellende boek, in een prachtige lichtblauwe linnen kaft gevat, beperkt zich niet tot de zorg voor de armen. De auteur plaatst die steeds in de bredere context van de ontwikkeling van Bolsward als stedelijke samenleving. Zo achterhaalde Schroor bijvoorbeeld hoeveel huizen en ´cameren‘ (eenkamerwoningen) de stad in 1578 telde, welke kwartieren (wijken) het dichtstbevolkt waren en hoeveel belasting per wijk werd betaald. De samenstelling van het Armenbestuur en het stadsbestuur komen aan de orde, net als de relaties daartussen. In het archief werd ook een lijst van ´bedeelden´ aangetroffen, zodat we nu precies weten welke behoeftige burgers op 24 april 1623 werden gesteund, en ook met welk aantal stuivers dat gebeurde. De lijst is als een van de 16 uitgebreide bijlagen aan het boek toegevoegd.
Natuurlijk komen ook de testamenten aan de orde, die het fundament vormden voor de Armenzorg in de stad. Topografische kaarten geven aan welke huizen, boerderijen en landerijen de Armvoogdij in en rond de stad in bezit had. De basis voor deze bezittingen werd gelegd met het testament van Hendrick Nannes en Catrijn Epes. Hun nalatenschap vormt tot op de dag van vandaag een bron waarvan de Bolswarder samenleving kan profiteren.
De tweede uitgave, die zaterdag het licht zag, is een masterscriptie van een student geschiedenis over Bolswarder armen die werden ‘opgestuurd’ naar de Maatschappij van Weldadigheid. Daar, in de nieuw te ontginnen Drentse ‘koloniën’, konden zij als landarbeider een nieuw bestaan opbouwen. De Armvoogdij probeerde in de eerste helft van de negentiende eeuw zo een 60-tal Bolswarder ‘paupers’ te ‘verheffen uit hun armlastige situatie’. De masterscriptie kreeg als titel mee ‘Het heilzame doel der kolonisatie’.
Verkrijgbaar Beide boeken zijn vanaf vandaag (19 oktober 2011) verkrijgbaar bij het Gysbert Japicxhûs aan de Wipstrjitte tegen de kostprijs. Uitsluitend de drukkosten worden in rekening gebracht. Het bestuur van de Hendrick Nannes- en Catrijn Epesstichting hoopt met deze publicaties de liefhebbers van de historie van Bolsward een dienst te bewijzen.
